Bài số 25 Một Cõi Thiền Nhàn

Chào quý bạn,

Đây là bài thứ hai mươi lăm của người viết về chủ đề Thiền Nhàn trong khu vườn Một Cõi Thiền Nhàn của trang văn nghệ Oregon Thời Báo.

Chúng ta sống trong cõi trần lao xao này ai mà không có bạn?

 Trong  quyển Từ Điển Việt Nam do Viện Ngôn Ngữ Học Việt Nam phát hành năm 2006, Bạn được định nghĩa như sau: “Bạn là người quen biết và có quan hệ gần gũi, coi nhau ngang hàng, do hợp tính, hợp ý, hoặc cùng cảnh ngộ, cùng chí hướng, cùng hoạt động”.

 Trong cuộc sống thường nhật, chúng ta thường nghe nói đến bạn đạo, bạn tri âm, bạn tri kỷ, bạn sơ giao, bạn cố tri, bạn vàng, bạn đời, bạn đường, bạn lòng, bạn trăm năm, bạn vàng, bạn nối khố, bạn chiến đấu, bạn lý tưởng, bạn văn nghệ, bạn thơ văn, bạn đọc  v..v..

 Khi bạn cần một người để sưởi ấm trái tim tình cảm của mình, bạn thích tìm bạn bốn phương qua sự trung gian của báo chí, của các dịch vụ phụ trách việc kết bạn cho bạn với một lệ phí nho nhỏ.

 Gần đây, nhờ sự phát triển của kỹ thuật điện toán, quý vị nào thích dạo trên mạng lưới toàn cầu để tìm bạn để đấu hót, để học hỏi, để chia sẻ tâm tình thì  bạn sẽ có thêm những người “bạn ảo”  trong cõi ảo  “internet” mịt mù nữa. Theo Thánh Kinh, Thượng Đế khi thấy ông Adam sống cô độc một mình buốn quá nên Ngài bèn lấy cái xương sườn của ông Adam mà tạo ra bà Eva để ông Adam có bạn chuyện trò cho vui.

 Như vậy, có thể kết luận: Bạn là một thực thể rất cần thiết trong đời sống con người, phải không Bạn?

Trong quyển Một Quan Niệm về Sống Đẹp của Lâm Ngữ Đường do Nguyễn Hiến Lê dịch, tác giả nổi tiếng Lâm Ngữ Đường đã giới thiệu về Thú Nhàn và Bạn bè  như sau:

“Không có gì vui bằng nhàn, nhàn không phải là không làm một việc gì.

 Có nhàn mới đọc được sách, có nhàn mới đi coi được những thắng cảnh, mới giao du được những bạn có ích, mới uống rượu, uống trà được, mới viết sách được.  Có cái vui nào lớn hơn vậy nữa?

Mây được mặt trời chiếu vào rồi mới thành ráng, suối treo vào đá rối mới thành thác.  Cũng là vật đó mà gửi vào một cái khác thì có tên khác.  Cho nên cái đạo bạn bè rất quý.

Nói chuyện với bạn uyên bác như đọc sách lạ, nói chuyện với bạn phong nhã như đọc thi văn của danh nhân, nói chuyện với bậc nghiêm cẩn đạo đức như đọc kinh truyện của thánh hiền, nói chuyện với bạn hoạt kê như đọc tiểu thuyết truyền kỳ.

Kẻ sĩ nên có bạn thân. Bạn thân bất tất phải là bạn thề sống chết có nhau.  Thường thì bạn thân  là bạn cách xa nhau trăm ngàn dặm, vẫn có thể tin nhau, không nghe những lời người ta nói xấu về bạn.  Việc nào nên làm nên ngưng thì thay bạn mưu tính quyết đoán; hoặc những lúc lợi hại, giúp bạn mà không cho bạn biết, cứ hết lòng vì bạn mà không lo rằng bạn có hiểu mình không?

Tìm tri kỷ trong chỗ bạn bè là việc dễ, tìm tri kỷ trong chỗ thê thiếp là việc khó, tìm tri kỷ trong chỗ vua tôi càng khó nhất.

Diễn được ý người trước chưa diễn mới là sách lạ, nói được những lời khó nói về vợ con mới là bạn thân”

( Nguồn: trích trong Một quan niệm sống đẹp của Lâm Ngữ Đường)

Thật là thú vị khi  đọc qua đoạn văn nói trên vì mấy ai trên đời tìm được người bạn tri kỷ tri âm như  như Bá Nha Tử Kỳ qua câu chuyện dưới đây:

Bá Nha giỏi đàn.  Chung Tử Kỳ thích nghe đàn.  Mỗi khi Bá Nha đàn bản “Cao Sơn”, Tử Kỳ khen:

-          Thật là hay! Vòi vọi hùng tráng như Thái Sơn chất ngất.

Khi Bá Nha tấu khúc “Lưu Thủy”, Tử Kỳ khen:

-          Hay lắm!  Mênh mông trôi chảy như Trường Giang cuồn cuộn.

Một hôm Tử Kỳ lâm bệnh và qua đời.  Bá Nha đến viếng tang, tiếc thương thảm thiết rồi cắt đứt dây đàn, không bao giờ đàn nữa.

-          Từ đó hai tiếng “Đoạn huyền” (cắt đứt dây đàn) dùng để chỉ tri âm.

Bình:

 “ Gặp trang kiếm khách nên trình kiếm

  Không phải nhà thơ chớ nói thơ”

Thiền tổ Bồ Đề Đạt Ma chín năm ngó vách, Thiền sư Vô Ngôn Thông mấy năm ẩn mình, chính là đợi kẻ tri âm vậy.

(Nguồn: Thiền là gì? Biên soạn Giác Nguyên)

Hoặc như là Thúy Kiều Kim Trọng khi xum họp như sau:

“Hai tình vẹn vẽ hòa hai

Chẳng trong chăn gối cũng ngoài cầm thơ

Khi chén rượu khi cuộc cờ

Khi xem hoa nở khi chờ trăng lên

Ba sinh đã phỉ lời nguyền

Duyên đôi lứa cũng là duyên bạn bầy”

Nói về bạn đường trăm năm của mình, người viết xin chia sẻ với quý bạn hai mẫu chuyện cảm động dưới đây:

Cái Bóng

Ông luôn phàn nàn về cuộc hôn nhân sắp đặt sẵn mà gia đình dành cho mình.

Ông chê bà ít học, chẳng tương xứng với sự lịch lãm của ông. Mọi việc ông thường tự quyết định, chẳng coi bà vào đâu.  Bà tồn tại bên ông như cái bóng lặng lẽ trong cuộc sống chung có nhiều thăng trầm.

Một ngày bà nhẹ bỏ ông sau một cơn bạo bệnh. Ông ra ngẩn vào ngơ như thể đang kiếm tìm một cái gì.  Nhà thiếu bà ông mới thấy rõ những khoảng trống.  Ông nhận ra sự lịch lãm chẳng tạo nên được một gia đình nếu thiếu sư hy sinh chịu đựng âm thầm của bà.

Hải  Âu

Cái  hộp đựng giầy

Hai ông bà cụ nọ, đã sống với nhau hơn 60 năm. Họ chia xẻ ngọt bùi đủ mọi thứ. Duy chỉ có cái hôp đựng giầy mà bà cụ để ở  dưới gầm tủ là ông cụ không hề biết trong đó đựng cái gì. Và cũng tôn trọng riêng tư của bà, ông chẳng bao giờ hỏi tới cái hôp đó.

Năm này qua năm nọ, một ngày kia cụ bà bổng bệnh nặng. Biết vợ mình không qua khỏi, cụ ông chợt nhớ tới cái hộp giầy bí mật bèn lấy đem đến bên giường cụ bà, cụ bà cũng đồng ý cho ông mở cái hộp ra.

Khi chiếc hộp được mở ra, bên trong chỉ vỏn vẹn  có hai con búp bê bằng len nhỏ và một số tiền là 95.500 đô. Ông cụ ngạc nhiên hỏi vợ "Thế này là sao?"
Cụ bà nói: "Khi chúng ta mới lấy nhau, bà nội của em có dặn em rằng: Bí quyết để giữ hạnh phúc gia đình là đừng bao giờ cãi nhau. Nếu lỡ chồng con có làm điều gì  khiến con bực mình, tức giận. Con nên im lặng và bình tỉnh, đi ra chỗ khác lấy len đan một con búp bê nha con, và anh thấy đó.”
Cụ ông  không cầm được nước mắt. Cả suốt cuộc đời sống chung với nhau, người vợ thân yêu của mình chỉ giận mình chỉ có hai lần thôi ư?

Ông cảm thấy  hạnh phúc vô cùng.

"Còn món tiền lớn này thì sao?" Ông cụ hỏi.
Cụ bà mắt đỏ hoe trả lời:  “Đó là số tiền em đã bán những con búp bê mà em đã đan"

(Nguồn: email bạn gửi. Xin cám ơn chị PĐ)

Như trên đã thưa với các bạn là nhờ tiến bộ của kỷ thuật điện toán, chúng ta có thêm những người bạn ảo trên internet để trao đổi tâm tình và học hỏi lẫn nhau.  Người viết sau những giờ phút chăm lo việc nhà trong tuần, tối đến hay những ngày cuối tuần, người viết dành những giờ phút sinh hoạt với bạn ảo của người viết qua lời tâm tình dưới đây:

 “Tôi tìm thấy niềm vui khi sinh hoạt ở Diễn Đàn Phụ Nữ Việt và tôi học hỏi rất nhiều điều hay lạ và hữu ích  nơi những người bạn ảo của tôi.  Các bạn ảo này tuy khác nhau về tuổi đời, tài năng, kiến thức nhưng lại giống nhau ở tấm lòng thương mến nhau, có lòng từ thiện nhân ái, biết chia sẻ  cho nhau những gì họ biết, họ có, với những người bạn khác như gia chánh, điện toán, cách chăm sóc vườn cảnh, chuyện đường xa xứ lạ, giúp đở người neo đơn, học sinh nghèo, tâm tình bạn gái v..v..  Có nhiều bạn tôi chưa biết mặt chỉ biết nhau qua tên”nick” mà thôi vì đã bảo là “bạn ảo” mà lị!  Có nhiều bạn tôi đã có phúc duyên gặp gỡ, nhưng dù  “chưa được gặp mặt” hay “đã  được gặp mặt”  tất cả các bạn trong PNV đều đáng yêu, đáng quý, đối với tôi, dù đôi khi có đôi chút bất đồng ý kiến, có thể vì chưa hiểu nhau mà thôi. Tôi không kể tên họ ở nơi đây vì tôi tôn trọng các bạn này và có thể họ cũng không muốn nêu tên họ ở nơi đây, các bạn nhỉ?”

Thật là một phúc duyên khi bạn có được người bạn tri âm tri kỷ.  Tuy nhiên, theo thiển ý, dù là bạn thật hay bạn ảo, bạn trăm năm hay bạn văn nghệ, chúng ta cần phải sống hết lòng với nhau phải không bạn?

Xin mượn bốn câu thơ dưới đây để làm kết luận cho bài viết hôm nay:

Trăm năm trước ta nào biết
Trăm năm sau có gặp lại hay không
Sự đời sắc sắc không không
Thôi thì hãy sống hết lòng với nhau.
(Kinh nhà Phật)

Chúc các bạn một ngày vui, nhiều sức khoẻ và mọi sự an lành đến với các bạn

Người giữ vườn Một Cõi Thiền Nhàn

Sương Lam

(Tài liệu sưu tầm tren internet, qua email bạn gửi, ORTB 414-4-2-2010)